Het in Londen gevestigde Europese Medicijnen Agentschap (EMA), de hoogste medicijnenautoriteit van de EU, zet Nederlandse beleidsmakers en politici op het verkeerde been. In een recente publicatie over het antibioticumgebruik bij vee in de diverse Europese landen werd, zonder betrouwbare gebruikscijfers, Nederland wederom als ‘slechtste’ van de EU aangemerkt.
Nederlandse veebedrijven worden als het gaat om antibioticumverbruik al jaren afgeschilderd als ‘de slechtste jongetjes van de klas’. Niet alleen door het Europese Medicijnen Agentschap EMA, maar ook door vele politieke partijen en diverse prominenten in onze agrarische markt. “Die laatste groep kun je het niet kwalijk nemen; zij baseren zich bij hun uitspraken op de publicaties van de EMA. Maar de EMA kun je die onjuiste beeldvorming wel degelijk kwalijk nemen: die weten beter en zouden veel zorgvuldiger moeten communiceren. Het Veterinaire Comité van de EMA bevestigt niet te beschikken over volledig correcte verbruikscijfers per land, maar desondanks toch landenvergelijkingen te publiceren. Dit comité geeft desgevraagd aan dat uit niet-gepubliceerde data van de ESVAC (European surveillance of veterinary antimicrobial consumption) blijkt dat in landen met een goed registratiesysteem, zoals Nederland, het gebruik van antibiotica bij vee in werkelijkheid lager ligt dan in verschillende andere landen.
Vanwaar dan deze voor Nederland zeer nadelige publicaties? De Zweedse hoogleraar Kari Grave is misschien wel de belangrijkste veroorzaker daarvan. Zij heeft een belangrijke post binnen de EMA en laat niet na te communiceren dat Nederland koploper is in Europa als het gaat om antibioticagebruik bij vee. Grave baseert zich op een eigen studie uit de jaren 2005-2009, toen Nederland al wel over vrij volledige gebruikscijfers beschikte, in tegenstelling tot veel andere landen. Hierdoor worden appels met peren vergeleken. Wat vindt Grave hiervan? “Ik erken dat de gepubliceerde cijfers een ‘te grove maat’ zijn voor een landenvergelijking. Maar we hebben op dit moment niets beters.” Volgens de landenvergelijking van Grave ‘drukken’ Nederlandse varkenshouders drie keer zoveel antibiotica in hun dieren als de Deense. Onderzoekers van het LEI hebben samen met andere wetenschappers onderzocht of die bewering klopt. Uit deze studie blijkt echter dat het antibioticumgebruik in de varkenshouderij tussen Nederland en Denemarken redelijk vergelijkbaar is.
De EU-vergelijking doet geen recht aan de inspanningen van de Nederlandse dierenartsen en veehouderijsectoren en kan zelfs nadelig uitpakken voor onze internationale concurrentiepositie.
In de jaren 2009-2012 zijn de verkopen van antibiotica in ons land met 51 procent gedaald. Het is zeer waarschijnlijk dat de beoogde halvering van antibioticagebruik dit jaar al wordt gehaald; een jaar eerder dan gepland. Dit blijkt uit de nieuwste cijfers over het veterinair antibioticagebruik die LEI Wageningen UR deze maand publiceerde.
Lees het hele artikel in V-focus december 2012 (verschijnt 24 november).
