Op Schiermonnikoog heerst onrust. De veehouderijen op dit natuureiland zouden een belangrijke veroorzaker zijn van de veel te hoge stikstofdepositie op het beschermde duinlandschap. Dat stellen de rekenmodellen van het bevoegde gezag. Die berekenen deposities van 900 – 2.000 mol/ha/jaar, afhankelijk van de plek op het eiland. Gemeten wordt er ook, sinds 2012. Afgaande op de metingen bedraagt de depositie op het hele duinlandschap ongeveer de helft: 600 mol/ha/jaar. De metingen zijn echter niet rechtsgeldig, alleen de berekeningen bepalen het beleid.
De overheid heeft de zeven veehouders op Schiermonnikoog gevraagd maatregelen te treffen om de stikstofdepositie op het beschermde duingebied terug te dringen. Maar hoe hoog de stikstofdepositie is, blijft onduidelijk. Iedere update van het rekenmodel van het bevoegde gezag geeft een andere uitkomst.
Metingen genegeerd
Sinds 2012 wordt er ook gemeten: op zes plekken op het eiland wordt jaarrond de ammoniakconcentratie vastgesteld door het RIVM. Die bedraagt 2 tot 5 microgram/m3 afhankelijk van de plek op het eiland. Hoewel meerdere partijen beschikken over de meetrapporten, weet niemand wat deze meetuitslagen betekenen, ook het bevoegde gezag niet. Er is weinig onderzoek beschikbaar naar de relatie tussen de gemeten ammoniakconcentraties in de lucht en de stikstofdeposities op de vegetatie. Afgaande op de beschikbare onderzoeken in het Verenigd Koninkrijk en van Wageningen UR is de conclusie dat de stikstofdepositie op Schiermonnikoog bij deze gemeten concentraties 600 mol/ha/jaar bedraagt. Dit is ongeveer de helft van de berekende depositie.
Botanisch veldbezoek
Dat het rekenmodel een te hoge stikstofdepositie berekent, blijkt ook uit een botanisch veldbezoek aan Schiermonnikoog in mei. Op de plek op het eiland waarvoor de hoogste stikstofdepositie wordt berekend (1.500 – 2.000 mol/ha/jaar), ziet het paars van de zeer ammoniakgevoelige orchideeën. Ook de zeer ammoniakgevoelige zonnedauw en veenpluis worden hier in grote aantallen aangetroffen. Deze zeer gevoelige plantensoorten verdragen stikstofdeposities tot zo’n 700 mol/ha/jaar.
Het artikel ‘Rekenmodel drijft veehouderij van Schiermonnikoog – Verschil tussen uitkomst rekenmodel en metingen groot’ staat in V-focus augustus 2014.
