Door Jaap Hanekamp op 16 september 2015
Zijn we verder gekomen met de reviewcommissie waarover we vorige week rapporteerden? Niet echt. Maar er zijn andere wegen om het ammoniakdebat af te binden: ‘science by media’ – wetenschap via de media. In de Boerderij Vandaag van 4 september jl. meldden de twee Wageningse onderzoekers Jan Huijsmans en Jaap Schröder, verwijzend naar een recent artikel in Soil Use and Management (doi: 10.1111/sum.12201) waarvan zij eerste twee auteurs zijn, dat dit ‘verhaal geen ruimte laat voor misverstanden over de emissie van ammoniak bij verschillende manieren van uitrijden’.
Was het maar zo’n feest. De ‘misverstanden’ waarvoor ‘geen ruimte’ lijkt te bestaan kunnen überhaupt niet op diezelfde (afwezig gemeende) ruimte onderzocht worden. Immers, de data en rekenmethoden blijven achter slot en grendel. Dus, er kan wel gejuicht worden over een nieuw verschenen artikel in de internationale wetenschappelijke literatuur maar dat maakt de vraag naar die meetgegevens en de rekenmethoden des te prangender.
We hoeven dus allerminst onder de indruk te zijn van het nieuwste artikel van Nederlandse bodem op dit vlak. Het recycle-niveau is hoog, levert geen nieuwe inzichten en vraagt van de lezer een vertrouwen in de resultaten die gebaseerd zijn op meetgegevens en rekenmethoden die oogverblindend schitteren door afwezigheid. Dit kunnen we niet vaak genoeg herhalen. De oproep blijft dus dezelfde: maak beiden openbaar voor iedereen die daar haar/zijn kritische blik op wil werpen. Oftewel: ‘put your money where your mouth is’. Zo niet, dan is ook deze nieuwste wetenschappelijke uiting van het betreffende onderzoek-establishment ‘null and void’, oftewel zonder waarde.
Er zijn, zoals het er nu voor staat twee opties mogelijk wat betreft de ammoniakimpasse en het doorbreken daarvan: (i) alle meetdata van de afgelopen ± 30 jaar en de bijbehorende rekenmethoden worden openbaar gemaakt teneinde emissiefactoren te kunnen narekenen waarbij resultaten openlijk en zonder reserve worden gecommuniceerd; of (ii) we laten de oude resultaten en bijbehorende maar onzichtbare meetdata en rekenmethoden voor wat ze zijn en er wordt een nieuw meetserie gemaakt waarbij het onderzoek volstrekt transparant wordt opgezet, uitgevoerd, en gepubliceerd. Dan kunnen er geen twijfels meer bestaan over waarde en kwaliteit van de uiteindelijke resultaten.
Voor alle duidelijkheid: deze twee opties sluiten elkaar niet uit. Maar, gezien de geschiedenis van het ammoniakdebat is naar alle waarschijnlijkheid optie (ii) te prefereren. Echter, optie (ii) vereist scherpe randvoorwaarden in de opzet van het onderzoek, de uitvoering daarvan en de communicatie/publicatie van de meetdata en de wijze waarop die verwerkt zijn. En natuurlijk, wie draagt de kosten van deze exercitie?
Nogmaals: parlement en kabinet beslissen nu over de agrarische sector zonder dat er enig inzicht bestaat over de correctheid van emissiefactoren en alles wat daarmee samenhangt (het NEMA en OPS model, het depositievraagstuk en zo verder). De beslissers in deze worden dus tot op heden gedwongen blindelings te vertrouwen op datgene wat onderzoekers gepubliceerd hebben over de emissiefactoren van ammoniak en alles wat daarmee samenhangt. Van democratie is dan geen sprake meer maar eerder van een technocratie waarin sommige wetenschappers kunnen doen wat ze willen in volstrekte afwezigheid van wat voor controlerende macht dan ook. (Voor de liefhebbers: mocht u denken dat dat wat ver gezocht is wijzen wij graag op het recente Urgenda-vonnis en de consequenties daarvan. In deze zaak bepaalde een rechter, op verzoek van een beperkt aantal activisten, wat het klimaatbeleid van de Nederlandse staat moet inhouden. (Zie link: Rondetafelgesprek TK Klimaatvonnis Stellingen Dr Bergkamp Dr Hanekamp FINALE VERSIE 10 sep 2015)
Het is de hoogste tijd dat de Nederlandse overheid afstapt van het huidige onderzoek-adviesmodel waarin een select gezelschap van steeds dezelfde samenstelling milieuonderzoek doet zonder fatsoenlijke wetenschappelijke en maatschappelijke controle.
