Er is nauwelijks tot geen verband tussen de regionale mestproductie en de waterkwaliteit in de regio. Dat blijkt uit een vergelijking van het onlangs gepubliceerde overzicht van de regionale mestproductie (Compendium voor de Leefomgeving) en de metingen van de regionale waterkwaliteit. V-focus legt de mestproductie-kaart en de kaart met gemeten N- en P-concentraties in het water, over elkaar.
In figuur 1 staat de mestproductie per regio. Dit overzicht werd deze maand gepubliceerd door het Compendium voor de Leefomgeving, een samenwerkingsverband tussen het Planbureau voor de Leefomgeving, Wageningen Universiteit en het Centraal Bureau voor de Statistiek. Volgens het Compendium is de productie van stikstof en fosfaat in dierlijke mest het grootst in de gebieden waar de intensieve veehouderij geconcentreerd is: het oostelijke deel van Noord-Brabant en de westelijke Veluwe. Het grootste deel van de mest wordt ook hier toegepast.
Meer mest, meestal minder nutriënten in het water
De gebieden met de hoogste mestproductie, zijn echter niet de gebieden met de hoogste stikstof en fosfaatconcentraties in het oppervlaktewater. Dat blijkt uit metingen van het Meetnet Nutriënten Landbouw Specifiek Oppervlaktewater van de waterschappen. In figuur 2 is aangegeven in welke regio’s de gemeten stikstof- en fosfaatconcentraties in landbouwspecifiek oppervlaktewater hoger zijn dan respectievelijk 4 mg N/l en 0,5 mg P/l.
In verschillende rapportages en onderzoeken wordt een verband gesuggereerd tussen de hoeveelheid dieren en mest in een gebied, en de uitspoeling van stikstof en fosfaat naar het oppervlaktewater. In dat geval zouden in gebieden met een hoge veedichtheid meer stikstof en fosfaat in het water gemeten moeten worden dan in vee-arme regio’s. Dit blijkt niet het geval. De meeste fosfaat wordt juist gemeten in gebieden met de laagste dieraantallen en minste mest. Ook voor stikstof lijkt het verband een stuk kleiner dan wordt aangenomen.
Figuur 1. Stikstof en fosfaatproductie per Landbouwgebied. Bron: Compendium voor de Leefomgeving.
Figuur 2. Landbouwgebieden waar hogere stikstof- (> 4 mg N/l) en fosfor- (> 0,5 mg P/l) concentraties worden gemeten in het oppervlaktewater. Deze gebieden zijn met rood gearceerd.
