De Nederlandse veehouderij produceert teveel mest. Vooral de melkveehouderij is daarvan de oorzaak en deze moet nu zo’n 8 procent krimpen. De koeien kunnen alleen maar verdwijnen uit de regio’s waar ze worden gehouden. In figuur 1 staan de 50 gemeenten met de meeste koeien. Hier zullen dus de meeste dieren moeten verdwijnen. Hierdoor komt er minder mest in dit gebied waardoor de milieudruk lager wordt. En dat is toch wel erg bijzonder, want de milieudruk in dit gebied is al relatief laag, zowel voor nitraat als fosfaat.
Figuur 1. Regio’s waar de milieudruk wordt verlaagd, bij invoering van fosfaatrechten.
Milieuknelpunten niet aangepakt
In de regio’s met een hoge milieudruk en milieuknelpunten zal er weinig veranderen. Immers, waar weinig koeien worden gehouden, kunnen ook niet veel koeien verdwijnen. We mogen dus verwachten dat die knelpunten blijven bestaan. Zo overschrijdt de landbouw de fosfaatnormen in het oppervlaktewater vooral in de brede kuststrook (zie figuur 2), een regio met maar weinig veehouderij. En in het zuidelijke zandgebied zijn er nog wat knelpunten met nitraat in het grondwater.
Figuur 2. Regio’s waar de fosfaatnormen in het oppervlaktewater worden overschreden door de landbouw.
Taak voor Planbureau voor de Leefomgeving
Het Planbureau voor de Leefomgeving signaleerde deze week dat de maatregelen die de landbouw neemt, in de afgelopen tien jaar nog maar nauwelijks bijdroegen aan het milieu. Dat constateerde ik afgelopen winter ook, nadat ik alle metingen op een rij had gezet. Hoe dat komt? Binnen het mestbeleid wordt uitgegaan van landelijke gemiddelden, terwijl de verschillen tussen de regio’s groot zijn. Milieu-beleidsmakers zijn bezig ‘landelijk gemiddelde problemen’ op te lossen, en nemen daardoor maatregelen in gebieden waar de problemen niet zijn, zie de fosfaatrechten. En omgekeerd, het fosfaatprobleem in de kuststrook, daar wordt niet naar gekeken.
Bij deze wil ik het PBL vragen op zoek te gaan naar de oorzaak van de normoverschrijdingen in figuur 2. Dan kan dit knelpunt na tien jaar misschien toch eens worden opgelost.
