De weidevogelstatistieken beginnen vrij standaard in 1990. Dat is spijtig, het veroorzaakt een incompleet beeld. Sinds 1990 zijn de statistieken dramatisch – jaarlijks neemt het aantal weidevogels af – en in Nederland wordt veel geld en energie gestopt in beheermaatregelen die het tij moeten keren. Dat ons land hierin weinig succesvol is, heeft naar mijn idee mede te maken met dit incomplete beeld.
Historie vóór 1990
In veel berichten wordt gesuggereerd dat de ‘regelmatige afname’ van weidevogels al veel langer aan de gang is. Vanaf pakweg de jaren ‘70. Klopt dit wel? In sommige weidevogelgebieden, zoals in Friesland, worden al veel langer broedparen, nesten en jongen geteld. En wat blijkt daaruit? Tussen 1970 en 1990 nam het aantal kieviten, grutto’s, scholeksters en tureluurs niet af, maar juist (fors) toe. Waarom konden deze vogels zich vóór 1990 wel staande houden en waarom na 1990 opeens niet meer?
Omslagpunt per gebied
Volgens de berichtgeving is de neerwaartse trend in alle weidevogelgebieden, in binnen- en buitenland, dezelfde. Klopt dit wel? Voor verschillende weidevogelgebieden, in binnen- en buitenland, hebben wij de trend tussen 1965 en 2015 vergeleken. De trend blijkt inderdaad in alle onderzochte gebieden dezelfde: de aantallen kieviten, grutto’s, scholeksters en tureluurs nemen eerst (fors) toe, de aantallen bereiken een piek, en dalen daarna weer. Alleen het jaar waarin het omslagpunt wordt bereikt – waar de toename overgaat in een afname – is verschillend. In het ene gebied valt dit omslagpunt in het jaar 1985, in het andere gebied in 1992 en in het derde gebied pas in 2010. Opvallend is dat het omslagpunt in alle onderzochte gebieden samenvalt met het tijdstip waarop de vos zich vestigt in het gebied. Dat geeft te denken. Is het de vos die de trend van de kievit, grutto, scholekster en tureluur bepaalt?
Een artikel met uitgebreide langjarige gebiedsanalyses verschijnt in de aankomende V-focus (januari 2018).
