Nieuwspoort 16 mei 2018. Hoe zorg je ervoor dat het ammoniak-meetstation zo hoog mogelijk waarden meet? Door het meetstation ‘onder de rook’ van een veebedrijf neer te zetten. Dat is het geval met het ammoniakmeetstation dat de achtergrondconcentratie voor Oost-Brabant en Noord-Limburg in beeld moet brengen. Met de plaatsing van het meetstation direct naast een veebedrijf worden de wetenschappelijke richtlijnen voor representatieve ammoniakmetingen overschreden. Deze stellen dat er minimaal 300 meter afstand moet zijn tussen het meetstation en een lokale bron zoals een stal. Deze afstand wordt voor Oost-Brabant en Noord-Limburg niet aangehouden.
Door het meetstation tegen de regels in, veel te dicht naast een veehouderij te plaatsen, worden de meetwaarden met enkele tientallen procenten opgeschroefd. Dit is het geval sinds de jaren ’90. Omdat de ammoniaktrends in Nederlandse landbouwgebieden tegenwoordige met nog slechts vier meetstations worden gemonitord, tikt één verkeerd geplaatst meetstation relatief fors door in de landelijke ammoniakcijfers.
Het is opvallend dat publicaties over ammoniakmetingen verzuimen melding te maken van deze foutieve plaatsing. De provincie Noord-Brabant gaat in zijn rapport over ammoniak in De Peel nog een stap verder; de provincie heeft het meetstation op papier verplaatst, waardoor de foutieve meetlocatie niet in het oog springt. Dat concluderen onderzoeker Jaap Hanekamp en onderzoeksjournalist Geesje Rotgers in hun onderzoek naar de juistheid van de ammoniakmetingen in landbouwgebieden. “Uit onze toetsing blijkt dat de verantwoordelijke autoriteiten bekend zijn met het feit dat het meetstation in zuidoost Nederland te dicht bij een lokale ammoniakbron is geplaatst. Hieruit mag je concluderen dat er bewust is gekozen voor het ‘opplussen’ van de landelijke hoeveelheid ammoniak toegeschreven aan de landbouw.” De onderzoekers kaartten de kwestie aan bij de autoriteiten, die de zaak bagatelliseerden. “Er is vanuit de autoriteiten veel kritiek op het niet naleven van milieuregels door sommige boeren. Terecht. Maar het omgekeerde, overheden die zich niet aan regels houden en de landbouw extra ammoniak in de schoenen schuiven, dat moeten boeren kennelijk wel normaal vinden. Hier is sprake van onbehoorlijk bestuur”, aldus beide onderzoekers.
Deze studie is gefinancierd door Stichting Mesdag Zuivelfonds.
Download het rapport
Download hier het onderzoeksrapport Ammoniak in Nederland – Een noordoostelijke spelbreker
Korte documentaire
Filmmakers Huib Schoonhoven en Karin Kuiper maakten een korte documentaire over het meetstation in Vredepeel. Het meetstation is verkeerd geplaatst waardoor de ammoniakmetingen hoger uitkomen.
