‘Eenzijdig en bezijden de waarheid’, dat is de conclusie van Jan Cees Vogelaar, Jaap Hanekamp en Geesje Rotgers op het verslag van de wetenschappelijke sessie, dat onderdeel uitmaakt van het ammoniakrapport dat Rathenau Instituut heeft opgesteld in opdracht van het ministerie van Landbouw. Naar verwachting zal het rapport ‘In gesprek over ammoniak; Contouren van een uitweg uit de controverse’ deze week naar de Tweede Kamer worden gestuurd. Het is nu al beschikbaar via de KNAW.
Vogelaar (Stichting Mesdag Zuivelfonds), Hanekamp (wetenschappelijk onderzoeker) en Rotgers (V-focus) constateren dat het Rathenau Instituut hun meest kritische noten buiten het rapport heeft gehouden, dan wel verdraaid in het rapport heeft opgenomen. De drie namen als zogenaamde ‘groep kritische partijen’ deel aan de wetenschappelijke sessie van het Rathenau-onderzoek naar herstel van het vertrouwen in het ammoniakbeleid.
Conflict over ‘verloren data’: alleen visie WUR/minister telt
Jarenlang was er ophef over de ‘verloren’ meetdata van zo’n 200 veldproeven, die voor een belangrijk deel de basis vormen van het huidige ammoniakbeleid. Wageningen UR had meermalen laten weten dat die niet meer beschikbaar waren. Bij aanvang van de wetenschappelijke sessie op 8 juni waren Hanekamp, Vogelaar en Rotgers dan ook in de veronderstelling dat deze meetdata er niet meer waren. Totdat Wageningen UR aangaf recent statistiek te hebben bedreven op deze meetdata. Daarop eiste Stichting Mesdag Zuivelfonds de nu ’teruggevonden’ meetdata op. De kwestie liep afgelopen zomer hoog op, ook minister Schouten bemoeide zich ermee en hield de Tweede Kamer voor dat er sprake was van een misverstand: ‘De WUR heeft de minister laten weten dat het ontstane beeld op een ‘misverstand’ berust en dat de WUR niet beschikt over de gevraagde ruwe data uit de periode tussen 1997 en 2010. Alleen over opgewerkte data‘.
De ‘groep kritische partijen’ waren het gedraai van Wageningen UR en nu ook minister Carola Schouten meer dan zat en lieten Schouten weten: ‘Pas ná de Rathenau-bijeenkomst op 8 juni werd bekend dat Wageningen UR beschikt over ‘opgewerkte meetdata’ en dat deze datasoort er nog wel is. Dit in tegenstelling tot de ‘ruwe data’, die volgens U door ons is opgevraagd. Nee, minister Schouten, ons is sinds 2015 mondeling en schriftelijk medegedeeld dat ‘de meetdata’ niet meer beschikbaar zijn. Er is dus geen sprake van een misverstand, zoals u stelt, maar van geknoei met definities van de term ‘meetdata’.’
Rathenau Instituut neemt in zijn ammoniakrapport alleen de zienswijze van Wageningen UR en minister Schouten op. Er wordt met geen woord gerept over de brief van de ‘groep kritische partijen’, ondanks dat Rathenau Instituut hier meermalen op is gewezen. Van een wetenschappelijk instituut als Rathenau mag worden verwacht dat ook de andere kant van het verhaal wordt opgenomen.
Groot verschil van inzicht ‘recht’ gepoetst
De ‘groep kritische partijen’ heeft een groot verschil van inzicht met de gevestigde wetenschap over de statistiek die moet worden toegepast op de ammoniakmetingen. De keuze van de statistiek is zeer bepalend voor de uitkomsten. Deze bepalen in aanzienlijke mate de hoogte van de stikstofdeposities op natuurgebieden als ook de trend in de gemeten luchtconcentraties.
Dit grote verschil van inzicht wordt door het Rathenau Instituut als volgt verwoord: ‘Tijdens de bijeenkomst lijkt het verschil tussen beide posities minder groot dan het geval leek in de hierboven genoemde publicaties…..’ Dat de ‘groep kritische partijen’ in redelijke mate op dezelfde lijn zou zitten als de gevestigde wetenschap is een pertinent onjuiste weergave van zaken.
Belofte geschonden
Ten slotte had Rathenau Instituut vorige week nog aan de ‘groep kritische partijen’ toegezegd dat het rapport beschikbaar zou worden gesteld aan de deelnemers, zodra het naar de Tweede Kamer is gezonden. Het rapport blijkt echter op 11 december al beschikbaar te zijn gesteld via de KNAW (Koninklijke Nederlandse Academie van Wetenschappen). De ‘groep kritische partijen’ vindt dit geen correcte gang van zaken.
