Er bestaat een soort ‘bodembeweging’. Veel aanhangers denken dat we met ‘gezond’ bodembeheer het CO2-probleem kunnen oplossen. Steeds vaker spreek ik mensen uit de ‘boerenbodembeweging’. Geen chemie, alleen organische bemesting, niet-kerende grondbewerking, nieuwe vruchtwisseling en gewassen et cetera. En vooral aanpassen aan de natuur, niet ertegen werken. Terug naar natuurlijk boeren zou de voedselkwaliteit verbeteren, emissies als vanzelfsprekend verlagen, maar natuurlijk ook de producties per hectare. Daar wordt een teler of veehouder onrustig van. Begrijpelijk met de grondprijzen van vandaag.
Demissionair minister Schouten wil functies combineren. Landbouw en natuur gaan dan hand in hand. Het vraagt om een ander gedachtegoed binnen de landbouw. Die wending is wel degelijk gaande, maar wordt getemperd door de bizar hoge grondprijzen. Als de investering moet renderen, moet elke vierkante centimeter landbouwbodem zoveel mogelijk opleveren.
Belastingadviseur Bert van den Kerkhof vertelt in een interview in deze V-Focus over het dreigende vervallen van de landbouwvrijstelling, dat hij zou pleiten voor een ruiverkaveling 3.0 waarin landbouw een eigen plaats krijgt en niet langer hoeft te concurreren met zwaar gesubsidieerde energie- en natuurprojecten. Die drijven de grondprijzen op tot het meervoudige van de bedrijfseconomische waarde en steeds vaker zal de landbouw deze strijd verliezen. Zeker als de landbouwvrijstelling daadwerkelijk zou vervallen. Van den Kerkhof vindt het rendement in de landbouw al marginaal. Dat maakt extensivering tegenstrijdig en dus de natuurinclusieve kringlooplandbouw van Schouten.
Als grond alleen voor landbouw is bestemd en niet voor natuur en energie, drijven andere bestemmingen de grondprijs echter niet op, zo stelt Van den Kerkhof. Dat lijkt mij ook evident. Kortom, als de landbouw een eigen plek zou hebben, zou de landbouw niet met extreme grondprijzen te maken krijgen en dus concurrentiekrachtiger zijn en meer in staat in te spelen op maatschappelijke wensen. Tussen de ‘boerenbodembeweging’ en de natuurinclusieve kringlooplandbouw van Schouten door, had ik de optie ‘het landbouwgebied’ al afgeschreven, maar daar zag ik wel een voor de landbouw belangrijk gevolg van een landelijke herindeling over het hoofd.
