Het Wereld Natuur Fonds Nederland (WWF-NL) gaat voorlichting geven over duurzame voedselconsumptie, omdat het voedselsysteem de grootste bedreiging voor de biodiversiteit vormt. Sinds 2021 zet Corné van Dooren van het WWF zich in voor deze voedseltransitie.
U looft de nieuwe Duitse ‘schijf van vijf’ omdat deze de hoeveelheid voedsel van dierlijke herkomst in gewicht in plaats van in procenten aangeeft. Waarom is dat relevant?
“Dierlijke producten bevatten verhoudingsgewijs veel eiwit. Het aandeel eiwit in procenten uit dierlijke producten in een menu, is aanzienlijk groter dan het aandeel voedsel van dierlijke herkomst in gewicht. In Nederland is ongeveer 60 procent van het humaan geconsumeerde eiwit dierlijk. De Nederlandse schijf, die dateert uit 2016, adviseert dat maximaal de helft van het eiwit dat je inneemt van dierlijke herkomst is. Voor een menu dat past binnen de grenzen van klimaat en natuur, bepleit ik dat 60 tot 70 procent van het eiwit van plantaardige oorsprong is. Dat is waar de nieuwe Duitse schijf van vijf op afstevent.”
Die Duitse schijf van vijf bevat geen zuivel- en vleesvervangers. Hebben die geen plek in ons toekomstig menu?
“Dat alternatieven er niet op staan, zegt niet dat vegetarisch of veganistisch eten geen mogelijkheid is. Vanwege enkele kanttekeningen is een volledig plantaardig dieet niet zonder meer aanbevolen. Bij een volledig plantaardig dieet moet worden gelet op verrijking met calcium, ijzer en vitamine B12. Daarnaast bevatten alternatieven soms overmatig veel zout.”
Is het toeval dat het optimale dieet past binnen de planetaire grenzen?
“Het internationale Eat Lancet-menu komt voort uit een artikel in het wetenschappelijke tijdschrift The Lancet. Daarin beschrijven onderzoekers hoe het voedingspatroon van de wereldbevolking eruit kan zien binnen de grenzen van de aarde, wat betreft bijvoorbeeld broeikasgasemissies en landgebruik. Dan blijkt dat het aandeel dierlijk voedsel omlaag moet en dat van plantaardig omhoog. De wetenschappers adviseren dit menu per land te berekenen.
“Dat heeft het Wereld Natuur Fonds voor Nederland gedaan. Daarin zijn ook grenzen voor stikstofoverschot, fosfaattoepassing, watergebruik en biodiversiteit meegenomen. Dan blijkt dat zonder verspilling, overconsumptie en competitie tussen voer en voedsel, iedereen in Nederland in 2050 genoeg en gezonder kan eten binnen de gestelde grenzen – beter haalbaar zelfs dan het EAT Lancet-menu. Wel onder voorwaarde dat landbouwopbrengsten bij klimaatverandering op niveau blijven. Daarom is het belangrijk over enkele jaren te checken of we op schema zijn.”
