Vraag het een consument: ‘Wilt u honderd procent veilig voedsel?’ Dan zal het antwoord zijn: ‘Ja, uiteraard!’ Een consument verwacht veilig voedsel, maar hoe veilig is veilig? De moderne maatschappij wil risico’s graag uitsluiten. En door risico’s uit te sluiten, wordt de suggestie gewekt dat producten honderd procent veilig zijn. Maar het consumeren van voedsel brengt risico’s met zich mee. Vroeger werd op scholen veel aandacht besteed aan het veilig bereiden van maaltijden, met name op huishoudscholen: hoe kook je een ei, hoe bak je vlees en hoe bereid je hygiënisch een maaltijd in de keuken.
Er zijn de laatste decennia grote stappen gezet in het verbeteren van de voedselveiligheid. Salmonellabesmettingen komen steeds minder voor na het consumeren van kip, eieren of vlees. Ook worden steeds minder antibiotica gebruikt en komen residuen in vlees steeds minder voor. Het consumeren van voedsel brengt echter wel risico’s met zich mee. Vergelijk het met het gebruik van een auto. Die worden steeds veiliger, maar ook het rijden in een zeer veilige auto blijft het risico op een ongeluk met zich meebrengen.
Je kunt kiezen voor een end-of-pipe-oplossing voor voedsel: alles wat wordt geproduceerd wordt verhit of behandeld voor consumptie. In Amerika wordt vlees soms na het slachten afgespoeld met melkzuur: hiermee wordt contaminatie van het karkas met bacteriën (onder andere uit mest) voorkomen.
Binnen de EU is ervoor gekozen om geen end-of-pipe-oplossing toe te laten, maar om de productiewijze te verbeteren: het vergroten van het besef bij de producent om veiliger voedsel te produceren in de gehele keten. Ook de consument heeft hier een verantwoordelijkheid. Altijd honderd procent veilig voedsel kan helaas niet, maar door inspanningen van producent en consument komen we een heel eind.
Meer aandacht voor het veilig bereiden van voedsel in het onderwijs zou hier ook een belangrijke bijdrage aan kunnen leveren: terug naar de huishoudschool?!
Rick Janssen, varkensarts, De Varkenspraktijk Someren-Oss
