Om de gevolgen van het wegvallen van de derogatie in beeld te krijgen, maken twee Koeien&Kansen-bedrijven sinds 2023 geen gebruik van de afbouwfase. In plaats daarvan zijn de bedrijven direct naar de norm van 170 kg stikstof per hectare overgestapt.
In deze pilot zijn de economische gevolgen per hectare berekend. Door minder subsidie voor blijvend grasland, meer aankoop van kunstmest en meer mestafvoer, is de inkomensderving voor het ene bedrijf 500 euro per hectare en voor het andere bedrijf 580 euro. Het verschil van 80 euro ontstaat doordat het ene bedrijf meer compensatie zou krijgen voor de verlaging van de gebruiksnorm binnen de derogatie. Het uitgangspunt is dat kunstmest wordt aangekocht om de stikstof en fosfaat en kali die méér worden afgevoerd in drijfmest volledig te compenseren. De praktijk is dat op korte termijn wordt bespaard op fosfaat- en kalibemesting. Milieutechnisch levert dat op korte termijn 10 tot 15 procent minder stikstofbodemoverschot en 5 procent minder ammoniakemissie, omdat minder mest wordt uitgereden.
