Heeft u al kennisgenomen van de laatste ontwikkelingen in het ammoniakdrama? De Afdeling bestuursrechtspraak van de Raad van State heeft woensdag een uitspraak gedaan, waaruit blijkt dat het beweiden en het bemesten van gronden activiteiten zijn die een negatief effect op Natura2000 gebieden kunnen veroorzaken. Dat betekent dat daarvoor ook een Nbwet-vergunning nodig is. Tot nu toe werd alleen vergunning aangevraagd voor ‘de inrichting’, de stallen waarin de dieren worden gehouden. Nu moeten we daar dus ook de gronden bij gaan betrekken. De zoveelste aardverschuiving in vergunningenland als gevolg van het voorzorgsbeginsel uit de Habitatrichtlijn.
Het kan natuurlijk nog best meevallen. Dat er een simpele slimme oplossing wordt bedacht en dat de gevolgen van het beweiden en bemesten van gronden zonder al te veel problemen kunnen worden vergund in de Nbwet-vergunning. Dat dacht de provincie Limburg ook in de zaak waar het in de uitspraak om gaat. Ze meenden dat sprake zou zijn van bestaand gebruik en bovendien is de mestwetgeving aangescherpt: er mag tegenwoordig veel minder worden bemest dan vroeger, dus wat is nu het probleem? Nou daar bleek de Raad van State iets anders over te denken. Dat moest dan toch wel beter worden onderbouwd. En daar zit hem de kneep. Want het voorzorgsbeginsel uit de Habitatrichtlijn vereist zekerheid. Zekerheid dat geen verslechterend effect optreedt. Gerda Verburg is daar ook al eens mee op de koffie gekomen toen ze meende dat het niet zo’n probleem zou zijn Nbwet-vergunningen te verlenen. Ook zij meende dat op grond van de nieuwe wetgeving een zodanig dalende trend zou zijn ontstaan in ammoniakdepositie dat een beetje toename van depositie op bedrijfsniveau geen kwaad kon. Dat heeft ze geweten toen de Raad van State dat beoordeelde, net zoals nu Limburg dat ondervindt.
Aantonen dat bemesten en beweiden geen negatief effect veroorzaakt of aantonen dat sprake is van bestaand gebruik is volgens mij vrijwel niet mogelijk. Hoe we de gevolgen van beweiden en bemesten van gronden van Natura2000-gebieden moeten gaan bepalen, is niet duidelijk. De verspreidingsmodellen zijn daar in ieder geval (nog) niet op ingericht. Dus daar kunnen we ons als adviseurs en sector de komende 3 – 4 jaar weer mee onledig gaan houden.
De zaak was aangespannen door de Mobilisation for the Environment MOB. Die schiet zich mijns inziens in de eigen voet. Als vergunningverlening voor beweiden en bemesten niet mogelijk blijkt, leidt de uitspraak er immers toe dat je je koeien binnen moet gaan houden en dat je het voer maar van elders moet halen. Een enorme stimulans voor de intensieve melkrundveehouderij dus. Volgens mij is dat nou precies iets wat onze vrienden van de MOB niet willen en waarmee ze zich maatschappelijk buiten de discussie plaatsen. Op de website afficheert de MOB zich in ieder geval met koeien in de wei. Voor zover ze geloofwaardig waren, boeten ze op die geloofwaardigheid wel flink in.
De uitspraak heeft nog een andere bizarre implicatie. Als vergunningverlening niet lukt, moeten op grond van de Natuurbeschermingswet koeien naar binnen. Op grond van het Besluit ammoniak emissie huisvesting is het jaarrond opstallen in veel gevallen niet toegestaan. Ook daar ontstaat een onontwarbare juridische knoop.
Het wordt volgens mij de hoogste tijd dat we wat gaan doen aan de Habitatrichtlijn. Zolang dat voorzorgsbeginsel leidend blijft, zijn alle pogingen het ammoniak dossier vlot te trekken m.i. gedoemd te mislukken.
Door: Lambert Polinder, Senior adviseur bedrijfsontwikkeling, Agrifirm Exlan
