Op 20 januari presenteerden Jaap Hanekamp en Marcel Crok hun onderzoek Ammoniak in Nederland – Enkele kritische wetenschappelijke kanttekeningen. De uitkomsten van het onderzoek bieden perspectief voor de sleepvoet en de PAS.
Emissiemetingen sleepvoet vernietigd
De sleepvoetbemester werd ontwikkeld als emissie-arme techniek voor de klei- en veengronden. Mestinjectie geeft op deze slappere bodems teveel problemen. Aanvankelijk mocht de sleepvoet ook op zandgronden worden gebruikt, maar dat werd eerder al verboden. En nu dreigt per 2018 ook een verbod voor klei en veen. Het onderzoek naar alternatieven voor de sleepvoet, zoals water over mest, is in volle gang. Een voorwaarde die de overheid stelt aan de introductie van nieuwe alternatieven is dat deze minder ammoniak laten verdampen dan de sleepvoet.
Uit het ammoniakonderzoek van Hanekamp en Crok blijkt dat Wageningen UR de emissiemetingen aan bemesters niet langer dan vijf jaar heeft bewaard. Dit betreft ook de emissiemetingen voor de sleepvoet, deze zijn niet meer beschikbaar. Hierdoor is onmogelijk na te gaan of nieuwe technieken, zoals water over mest, significant minder ammoniakemissie geven dan de sleepvoet. Een dergelijke vergelijking kan alleen worden gemaakt op basis van analyse van de meetdata. Niet op basis van de meetrapporten (die wel bewaard zijn gebleven) aangezien deze geen enkel inzicht geven in de meetonzekerheden, en die zijn, zoals uit het nieuwste ammoniakonderzoek blijkt, enorm. De emissies van de verschillende technieken liggen hoogstwaarschijnlijk een stuk dichter bij elkaar dan uit de rapportages blijkt, concluderen de onderzoekers.
Uitkomsten gunstig voor de PAS
Ook voor het Programma Aanpak Stikstof (PAS) hebben de uitkomsten van het nieuwe ammoniakonderzoek gunstige gevolgen. Het onderzoek toont aan dat de ammoniakconcentraties in de buitenlucht een stuk lager liggen dan de modellen nu berekenen. En minder ammoniak in de lucht betekent volgens die modellen minder ammoniakneerslag op de natuur. Dit is in theorie goed nieuws voor de vergunningverlening vanwege de PAS, aangezien hierdoor meer stikstofruimte beschikbaar komt. Of veel boeren daar wat aan zullen hebben is een tweede, het mestbeleid rekent niet alleen met een ammoniakplafond, maar kent ook een fosfaatplafond vanwege de Nitraatrichtlijn. Dit plafond is momenteel overschreden.
